martes, 24 de mayo de 2011

Bipartidismo y Ley electoral



Se preguntaba mucha gente, estos días, el porqué del rechazo a la ley electoral española (y su consecuente bipartidismo) por parte de las manifestaciones del 15M y las posteriores acampadas (que a día de hoy continúan). Voy a tratar, a través de dos antiguos tweets (aquí y aquí), de explicarlo.


  • El primero es un post de debatesocial.com que explica bastante bien la negatividad del bipartidismo.

  • El segundo, el recuento total de votos, porcentaje de los mismos y consecuente número de diputados de cada partido en las Generales de 2008; que publica el propio Ministerio del Interior.


Por tanto os corto/pego el post de debatesocial.com sobre el bipartidismo, para después corta/pegaros los resultados electorales de las últimas generales.   
En los resultados electorales simplemente comparad el número de votos con el número de diputados, luego sacad vuestras propias conclusiones (pero supongo que se entenderá fácilmente porque los "indignados" no la ven justa). (UPyD y PNV mismos votos pero PNV 6 diputados y UPyD solo 1), (NA-BAI tiene un diputado pero 6.000 votos menos que CA que no tiene ninguno), etc. etc.

¿Porqué es perjudicial el bipartidismo?
El bipartidismo en España es perjudicial en primer lugar porque los partidos que lo sustentan están siguiendo unas líneas comunes de actuación que están perjudicando el presente y el futuro del país. Ambos están jugando al mismo juego, radicalizando y sectarizando la opinión, de forma que el votante se sienta parte de unos o de otros.

Es decir, simplifican el debate llevándolo a cuestiones superficiales para que el votante no se cuestione asuntos de fondo, de forma que las propuestas y actuaciones que realmente importan no se mantengan visibles para la mayoría, resolviendo la tendencia de voto conforme eslóganes y discursos vacíos.

Por si fuera poco, juegan al mismo juego. Es decir, perpetuarse mutuamente. Una de las formas que tienen de hacerlo, a parte de simplificar el debate y jugar al gato y al ratón es ningunear, silenciar o incluso atacar pequeños partidos que rivalicen con ellos o sean capaces de acaparar un espectro de votos que ellos monopolizan.

Tradicionalmente el más agresivo en este aspecto ha sido el PP, aunque también hay que decir que el PSOE lo tiene bastante difícil porque el votante de izquierdas suele ser muy crítico y combativo, además de que ya existen otros partidos con propuestas que también integra (al menos en teoría) el PSOE, que están consolidados, lo que no ocurre sin embargo con las alternativas al PP.

Es curioso que en la mayoría de los países con democracias maduras, con una población implicada y con gran calidad de vida, es difícil observar una cámara bipartidista. Y es precisamente aquellos donde la implicación social se está deteriorando, donde el sistema tiende cada vez más a un sistema bipartidista. Veamos la distribución de unos cuantos parlamentos:

Parlamento sueco:
[Imagen: 260px-2010_Riksdag_Structure.png]
Moderate Party (107), Centre Party (23), Liberal People's Party (24), Christian Democrats (19), Social Democratic Party (112), Green Party (25), Left Party (19), Sweden Democrats (20)

Parlamento finlandés:
[Imagen: 260px-2007_Parliament_of_Finland_Structure.png]
Centre Party (50), National Coalition (51), Green League (14), Swedish People's (9), Speaker (1), Social Democratic (45), Left Alliance (17), Christian Democrats (7), True Finns (6)

Parlamento alemán:
[Imagen: 240px-17th_Bundestag_of_Germany.svg.png]
Government (332), CDU (194), CSU (45), FDP (93), SPD (146), The Left (76), The Greens (68)

Parlamento islandés:
[Imagen: 260px-2009_Icelandic_Parliament_Structure.png]
Social Democratic Alliance (20), Left-Green Movement (15), Independence Party (16), Progressive Party (9), The Movement (3)

Parlamento noruego:
[Imagen: 240px-Mandatfordeling_stortingsvalget_2009.svg.png]
Ap (64), FrP (41), H (30), SV (11), Sp (11), KrF (10), V (2)

Parlamento austríaco:
[Imagen: 260px-24th_National_Council_of_Austria.svg.png]
SPÖ (57), ÖVP (51), FPÖ(34), Grüne (20), BZÖ (17), OK (4)

Como vemos, la situación es muy diferente a la española. En todos estos países siempre hay más de dos partidos con posibilidades de gobernar. Además, una vez gobernando hay que tener en cuenta a diversas fuerzas políticas.

Ahora veamos parlamentos bipartidistas:

Parlamento estadounidense:
[Imagen: 250px-112USHouseStructure.svg.png]
Sólo dos partidos. Partido republicano y demócrata.

Parlamento portugués:
[Imagen: 260px-Assembl%C3%A9e_Portugal_2009.png]
Socialist Party (97), Social Democratic Party (81), People's Party (21), Left Bloc (16), Portuguese Communist Party (13), "The Greens" (2)

Parlamento Francés:
[Imagen: 250px-AssembleeNationalSeating.png]

Y por supuesto, el nuestro:
[Imagen: Spanish_Congress_of_Deputies_after_2008_election.png]

Las diferencias son evidentes.

EEUU lleva ya mucho tiempo enquistado en esa situación y lamentablemente no parece que vaya a cambiar ni a medio plazo. Investigando sobre la sociedad norteamericana la conclusión que se saca es que los norteamericanos tienen una confianza en la política que roza el cero absoluto, y la ciudadanía se ha visto obligada a reunirse entorno a movimientos y organizaciones de tipo social para defender sus intereses. Esto ha configurado una sociedad muy distinta a las que podemos observar en Europa, además de una concepción diferente de lo que es la democracia, pero eso sería abono para otro tema, asi que vamos a dejarlo aquí.

En cuanto a Francia, he puesto el ejemplo porque es particularmente interesante. Francia tiene una tendencia al bipartidismo muy fuerte, en gran parte debido al sistema de dos vueltas. Este sistema favorece enormemente el mal llamado "voto útil" y condena a muchos partidos al olvido, a pesar de que en las primeras vueltas suelen competir en votos con los dos grandes.

También es interesante porque Francia ha tenido tradicionalmente una población muy combativa, y aún conserva, aunque muy desgastada ya, esa faceta. Podemos ver pues como en el caso francés el sistema de dos vueltas les perjudica enormemente. Y no lo digo gratuítamente, mi sensación es que el país galo está sufriendo un desgaste político y una polarización del voto que empieza a apuntar maneras españolas. Y es algo extraño porque la población está enormemente descontenta con la gestión política desde hace ya bastantes años.

También es cierto que la distribución de competencias y la configuración del estado es muy particular, y que sería necesario un tema entero para un análisis. Sin embargo sirve como ejemplo para ver que el sistema electoral influye mucho en la intención de voto.

Visto esto, queda claro que España debe evolucionar a un reparto de escaños diferente. El bipartidismo sólo ofrece una alternancia de poder con muchos desmanes y la capacidad de gobernar a golpe de "decretazo", como ya sucede en EEUU y en menor medida, en Francia. Es una situación que en España llevamos viviendo desde hace bastante y con la que deberíamos acabar cuanto antes.

Ha llegado un momento en el que los dos grandes partidos que se alternan en el poder se asemejan mucho en sus propuestas económicas, con ínfimas diferencias en lo social, tienen unos discursos absolutamente vacíos, carentes de sustento ideológico, etc. Vamos, exactamente lo que relataba en los primeros párrafos.

Un parlamento con más de tres partidos compitiendo por el gobierno es signo de una democracia madura y viva. En un parlamento así, lo que suele observarse es una tendencia muy fuerte hacia la madurez del discurso político. La competencia se aleja mucho del eslógan y se traslada a un terreno muy cercano al ciudadano y a la configuración real de los problemas. Es algo difícil de explicar sin verlo. Es especialmente significativo el caso alemán por ser un país de más de 80 millones de habitantes.



Fuente Artículo "¿Porqué es perjudicial el bipartidismo?": AQUÍ










Candidatura
Votos
% válidos
Diputados
PARTIDO SOCIALISTA OBRERO ESPAÑOLP.S.O.E. - PARTIDO SOCIALISTA OBRERO ESPAÑOL
11.289.335
43,87%
169
PARTIDO POPULARP.P. - PARTIDO POPULAR
10.278.010
39,94%
154
IZQUIERDA UNIDAI.U. - IZQUIERDA UNIDA
969.946
3,77%
2
CONVERGENCIA I UNIOCiU - CONVERGENCIA I UNIO
779.425
3,03%
10
EUZKO ALDERDI JELTZALEA-PARTIDO NACIONALISTA VASCOEAJ-PNV - EUZKO ALDERDI JELTZALEA-PARTIDO NACIONALISTA VASCO
306.128
1,19%
6
UNION PROGRESO Y DEMOCRACIAUPyD - UNION PROGRESO Y DEMOCRACIA
306.079
1,19%
1
ESQUERRA REPUBLICANA DE CATALUNYAESQUERRA - ESQUERRA REPUBLICANA DE CATALUNYA
298.139
1,16%
3
BLOQUE NACIONALISTA GALEGOB.N.G. - BLOQUE NACIONALISTA GALEGO
212.543
0,83%
2
COALICION CANARIA-PARTIDO NACIONALISTA CANARIOCC-PNC - COALICION CANARIA-PARTIDO NACIONALISTA CANARIO
174.629
0,68%
2
COALICION ANDALUCISTACA - COALICION ANDALUCISTA
68.679
0,27%
0
NAFARROA BAINA-BAI - NAFARROA BAI
62.398
0,24%
1
EUSKO ALKARTASUNAEA - EUSKO ALKARTASUNA
50.371
0,2%
0
CIUDADANOS-PARTIDO DE LA CIUDADANIAC's - CIUDADANOS-PARTIDO DE LA CIUDADANIA
46.313
0,18%
0
PARTIDO ANTITAURINO CONTRA EL MALTRATO ANIMALPACMA - PARTIDO ANTITAURINO CONTRA EL MALTRATO ANIMAL
44.795
0,17%
0
LOS VERDESVERDES - LOS VERDES
41.531
0,16%
0
PARTIDO ARAGONESPAR - PARTIDO ARAGONES
40.054
0,16%
0
CHUNTA ARAGONESISTACHA - CHUNTA ARAGONESISTA
38.202
0,15%
0
NUEVA CANARIAS-CENTRO CANARIONC-CCN - NUEVA CANARIAS-CENTRO CANARIO
38.024
0,15%
0
LOS VERDES-GRUPO VERDELV-GV - LOS VERDES-GRUPO VERDE
30.840
0,12%
0
ARALARaralar - ARALAR
29.989
0,12%
0
BLOC-INICIATIVA-VERDSBLOC-IDPV-EV-EE - BLOC-INICIATIVA-VERDS
29.760
0,12%
0
UNITAT PER LES ILLESUNITAT PER LES ILLES - UNITAT PER LES ILLES
25.454
0,1%
0
POR UN MUNDO MAS JUSTOPUM+J - POR UN MUNDO MAS JUSTO
23.318
0,09%
0
LOS VERDES DE EUROPALVE - LOS VERDES DE EUROPA
20.419
0,08%
0
PARTIDO SOCIAL DEMOCRATAP.S.D. - PARTIDO SOCIAL DEMOCRATA
20.126
0,08%
0
PARTIDO COMUNISTA DE LOS PUEBLOS DE ESPAÑAP.C.P.E. - PARTIDO COMUNISTA DE LOS PUEBLOS DE ESPAÑA
20.030
0,08%
0
CIUDADANOS EN BLANCOCENB - CIUDADANOS EN BLANCO
14.193
0,06%
0
FALANGE ESPAÑOLA DE LAS J.O.N.S.FE de las JONS - FALANGE ESPAÑOLA DE LAS J.O.N.S.
14.023
0,05%
0
DEMOCRACIA NACIONALD.N. - DEMOCRACIA NACIONAL
12.836
0,05%
0
ELS VERDS - L'ALTERNATIVA ECOLOGISTAEV-AE - ELS VERDS - L'ALTERNATIVA ECOLOGISTA
12.561
0,05%
0
FAMILIA Y VIDAPFyV - FAMILIA Y VIDA
9.882
0,04%
0
PARTIDO HUMANISTAPH - PARTIDO HUMANISTA
9.056
0,04%
0
PARTIDO DE ALMERIAPdeAL - PARTIDO DE ALMERIA
8.451
0,03%
0
ELS VERDS-LOS VERDESEV-LV - ELS VERDS-LOS VERDES
7.824
0,03%
0
REPRESENTACION CANNABICA NAVARRARCN-NOK - REPRESENTACION CANNABICA NAVARRA
7.769
0,03%
0
PARTIDO OBRERO SOCIALISTA INTERNACIONALISTAP.O.S.I. - PARTIDO OBRERO SOCIALISTA INTERNACIONALISTA
7.386
0,03%
0
ALTERNATIVA ESPAÑOLAAES - ALTERNATIVA ESPAÑOLA
7.300
0,03%
0
ESPAÑA 2000E-2000 - ESPAÑA 2000
6.906
0,03%
0
PARTIT REPUBLICA CATALARC - PARTIT REPUBLICA CATALA
6.746
0,03%
0
COALICIO VALENCIANACVa - COALICIO VALENCIANA
5.424
0,02%
0
EI ESCONS INSUBMISOS-ALTERNATIVA DELS DEMOCRATES DESCONTENTSEi - EI ESCONS INSUBMISOS-ALTERNATIVA DELS DEMOCRATES DESCONTENTS
5.035
0,02%
0
TIERRA COMUNERATC - TIERRA COMUNERA
4.796
0,02%
0
FALANGE AUTENTICAF.A. - FALANGE AUTENTICA
4.607
0,02%
0
UNION DEL PUEBLO LEONESUPL - UNION DEL PUEBLO LEONES
4.509
0,02%
0
SOLIDARIDAD Y AUTOGESTION INTERNACIONALISTASAIn - SOLIDARIDAD Y AUTOGESTION INTERNACIONALISTA
3.885
0,02%
0
ALTERNATIVA MOTOR Y DEPORTESAMD - ALTERNATIVA MOTOR Y DEPORTES
3.829
0,01%
0
PARTIDO DE LOS PENSIONISTAS EN ACCIONPDLPEA - PARTIDO DE LOS PENSIONISTAS EN ACCION
3.050
0,01%
0
IZQUIERDA REPUBLICANAIR - IZQUIERDA REPUBLICANA
2.899
0,01%
0
PARTIDO RIOJANOPARTIDO RIOJANO - PARTIDO RIOJANO
2.837
0,01%
0
ALIANZA NACIONALA.u.N. - ALIANZA NACIONAL
2.737
0,01%
0
ALTERNATIVA EN BLANCOABLA - ALTERNATIVA EN BLANCO
2.460
0,01%
0
EXTREMADURA UNIDAEXTREMADURA UNIDA - EXTREMADURA UNIDA
2.346
0,01%
0
ELS VERDS-ALTERNATIVA VERDAE.V.-A.V. - ELS VERDS-ALTERNATIVA VERDA
2.028
0,01%
0
PARTIDO CARLISTAP.C. - PARTIDO CARLISTA
1.956
0,01%
0
PARTIT PER CATALUNYAPxCat - PARTIT PER CATALUNYA
1.919
0,01%
0
PARTIDO DE LOS NO-FUMADORESPNF (NO-FUMADORES) - PARTIDO DE LOS NO-FUMADORES
1.616
0,01%
0
UNION POR LEGANESULEG - UNION POR LEGANES
1.566
0,01%
0
FRENTE ESPAÑOLFRENTE - FRENTE ESPAÑOL
1.539
0,01%
0
CENTRO DEMOCRATICO LIBERALC.D.L. - CENTRO DEMOCRATICO LIBERAL
1.503
0,01%
0
OPCIO NACIONALISTA VALENCIANAO.N.V. - OPCIO NACIONALISTA VALENCIANA
1.490
0,01%
0
CENTRO DEMOCRATICO SOCIALC.D.S. - CENTRO DEMOCRATICO SOCIAL
1.362
0,01%
0






Fuente Datos: AQUÍ



Espero os haya resultado útil ;)